TELEFON NE ZAMAN İCAT EDİLDİ?

TELEFON HAKKINDAKİ İLK YORUMLAR

Western Union Telegraph Company 1876 yılında Alexander Graham Bell’in yeni buluşunu alıp almama konusunu değerlendiriyordu. Bu konuda fazla iyimser değillerdi. ‘Telefon denen bu aygıtın bir iletişim aracı olarak ciddi biçimde değerlendirilemeyecek kadar çok noktası var.’ deniyordu.

Şirket içi yazışmalarından birinde , ‘aygıt yapı itibarıyla, bizler için değer taşımaz nitelikte.’ deniyordu.

ABD Başkanı Rutherford B. Hayes, Beyazsaray’ dan ilk telefon görüşmesini yaptıktan sonra sadece bir nebze heyecanlanmış ve şu sakin yorumu yapmıştı: ‘muhteşem bir buluş ama… Kim kullanmak ister ki böyle bir şeyi?’ Yorumlar bugünün şartlarında oldukça gülünç gelse de eldekilerin talebi karşıladığı, daha fazlasının gereksiz olduğu düşüncesi insanın doğasında var. Telefon icadı da diğer çoğu icat gibi kısa vadede çığır açmadığı gibi gereksiz ve garip bulundu. Ancak uzun vadede getirileri icat edenin bile tahmin edemeyeceği seviyelere ulaştı. Aslında o dönemde de ihtiyaç olan bir şeydi telefon; ama telgraf gibi kolayca mesajları iletebilen yaygın kullanımlı ve kimsenin izlemediği bir haberleşme sistemi vardı bunun talebi karşıladığı düşünülüyordu. 18. Yüzyılın son çeyreğine gelindiğinde telgrafın da altyapısı yetersiz gelmeye başladı ve ikinci bir bant fikri ortaya atıldı.

TELEFONUN GELİŞTİRİLMESİ FİKRİ

1870’lerde asıl talep ekstra bant genişliği elde edebilmekteki buda aynı hat üzerinden çoklu telgraf gönderimini sağlayacak, binlerce kilometrelik çifte hat döşemeye gerek kalmadan, telgraf trafiğini arttıracaktı.
İşte Amerikalı elektrik mühendisi Elisha Gray konuşmayı elektrik kablolarıyla aktarma fikrini ortaya attığında, bu problem üstünde çalışıyordu.
Gray’in fikri, konuşmayla oluşan farklı ses titreşimlerinin yarattığı efekti bir sıvı üstünde kullanarak, elektrik direncini çeşitlendirmek ve böylece konuşma şablonunu yansıtan bir elektrik sinyali yaratmaktı. Daha sonra bu elektrik sinyalinin varyasyonları kullanılarak konuşma hattının öbür ucunda yeniden yaratılabilecekti.

Elektriksel konuşma aktarımı fikrini ilk düşünen Gray değildi. Genç Alman mucit John Philipp Reis’da 1860’da ‘telefon’ diye adlandırdığı, böyle bir aygıt yaratmıştı. Konuyla ilgili özel çıkarı olan Thomas Edison sonradan telefonu ilk icat edenin Reis olduğunu kabul etti ama aygıtın konuşmayı değil sadece müziği aktardığını ileri sürdü.
Tabii çığır açan pek çok buluşta olduğu gibi, Reis Almanya’da kimsenin ilgisini çekemedi ve profesör 1872’de NewYork’ta aygıtın tanıtımını yaptığında da ilgilenenlerin sayısı çok azdı. Sonuçta belki Gray, beklide 1871 de Boston’a gelen genç İskoç Alexander Graham Bell, Reis’ın aygıtını duydu, hatta beklide gördü. Belki yazar Seth Shulman’ın iddia ettiği gibi Bell, Gray’in patent başvurusunu patent bürosunda gördü gerçek ne olursa olsun telefonun mucidi olarak çoğunlukla Bell anıldı.

Çoğu buluşta olduğu gibi bilinen mucidin kibarca söylemek gerekirse esinlendiği (kabaca söylemek gerekirse çaldığı) dedikoduları telefonun icadında da mevcut ve işin içinde yine Edison’un adı geçiyor.

Her icat gibi telefonunda icadı oldukça bilinmeyenin bulunduğu; buğuların hiçbir zaman netleşmeyeceği olaylarla olmuş. En kısa şekilde okuduklarımdan, araştırdıklarımdan derlediklerim ilginizi çekebilir. 

Saygılar

Oğuzhan Avcıoğlu